Cuba’s diverse geografie, met bergen, vlaktes en kustgebieden, draagt bij aan het unieke terroir dat de smaakprofielen van zijn cacao beïnvloedt. Hoewel specifieke cacaosoorten in Cuba niet zo uitgebreid gedocumenteerd zijn als in andere regio’s, zijn er inspanningen gaande om inheemse soorten te identificeren en te behouden.
Chorote is een lokale chocoladedrank gemaakt van gemalen cacao en lokaal gemaakte kokosmelk. Tegelijkertijd is Rumbumba de nachtelijke versie van chorote, met als verschil de toevoeging van lokale rum.
Geschiedenis van Cacao in Cuba
Cacao heeft diepe historische wortels in Cuba, die teruggaan tot de tijd van de inheemse Taíno-bevolking, die het eiland bewoonde vóór de komst van Christoffel Columbus. De Taíno teelden en consumeerden cacao, waarbij ze het waardeerden, niet alleen als drank, maar ook als betaalmiddel en een belangrijk element in culturele rituelen.
Met de kolonisatie van Cuba door de Spanjaarden werd cacao geïntegreerd in de koloniale economie. Grote plantages werden opgericht en Cuba’s cacao droeg bij aan het wereldwijde handelsnetwerk. Net als in andere regio’s vond er echter een neergang plaats in de cacaosector in de late 19e eeuw, veroorzaakt door factoren zoals ziekten die de cacaobomen aantastten en veranderingen in economische prioriteiten.
In het postkoloniale tijdperk onderging Cuba economische verschuivingen, en de cacaosector kende een periode van achteruitgang. De focus verschoof naar andere landbouwactiviteiten, en cacao verloor zijn prominente plek in Cuba.
De erfenis van cacao bleef echter bestaan als onderdeel van het agrarisch erfgoed van Cuba, maar het duurde decennia voordat er opnieuw interesse in de sector ontstond. Hoewel er nog steeds uitdagingen zijn, waaronder beperkte infrastructuur en toegang tot technologie, is er een groeiend besef van het potentieel voor cacao in Cuba.
Cacaoproductie in Baracoa, Cuba
Baracoa, bekend om zijn weelderige landschappen en historische betekenis, krijgt steeds meer aandacht voor het produceren van onderscheidende cacao.
Het stadje Baracoa staat centraal in de chocolademakerij en export van het land en is goed voor ongeveer 75 procent van de cacaoproductie van Cuba. Het tropische klimaat, warm met veel regenval, is ideaal voor de cacaoteelt, wat heeft geleid tot een bloeiende lokale industrie. Echter, toen orkaan Matthew in oktober 2016 over het eiland raasde, werden de regionale gewassen verwoest en daalden de exportcijfers bijna met de helft.
De chocoladefabriek in Baracoa werd geopend door de beroemde guerrillastrijder Ernesto Che Guevara in 1963. Onlangs is de fabriek uitgerust met Zwitserse en Italiaanse technologie, waardoor de efficiëntie is verdubbeld en de productie is gestegen tot 3.000 ton cacao per jaar. Dit heeft de rol van Baracoa als het hart van de Cubaanse chocolade-industrie geconsolideerd.
Cacao-onderzoek in Cuba
Er zijn veel verschillende cacaosoorten in Cuba. Dit betekent dat iedere Cubaanse chocolade, gemaakt op of buiten het eiland, potentieel anders kan smaken. Het land heeft hele takken van landbouwcentra die zich bezighouden met de studie van cacao, zoals het zou moeten. Naarmate technologische innovaties van buitenaf beschikbaar worden op het eiland, zullen er waarschijnlijk verschuivingen plaatsvinden richting consistentere en kwalitatief betere Cubaanse chocolade.
Net als vrijwel alle basisgewassen die betrokken zijn bij de Cubaanse landbouwproductie, heeft cacao ook een centrum voor wetenschappelijke studies, met het hoofdkantoor in Baracoa, de bakermat van deze vrucht in Cuba.
Het Cacaoverzamelstation bezit een genenbank die ten minste tien replica’s van elk van de 256 cacaogenotypen die in het land bestaan, bewaart. Dit centrum is hoofdzakelijk gewijd aan het onderzoek en de creatie van hoogrenderende, plaagbestendige hybriden. Verschillende daarvan zijn al jaren met goede resultaten in de velden geteeld.
Conclusie
De cacaoteelt in Cuba kan een belangrijkere rol spelen in de nationale economie, zowel wat betreft importvervanging als export. Alles hangt af van het verbeteren van de prijs die aan de boeren wordt betaald en van de verkoop van landbouwbenodigdheden, die momenteel vrij hoog zijn.